Na maanden van onheilspellend economische vooruitzichten, lijkt het tij voorzichtig te keren. Deze week bleek al dat de gevreesde recessie in Nederland voorlopig uitblijft. Ook een extreme Europese energiecrisis lijkt voor deze winter te zijn afgewend. De Europese gasvoorraden zijn historisch goed gevuld en voor het eerst in zeventien maanden is de Europese gasprijs gedaald tot onder de 50 euro per megawattuur.
Voor die prijs kunnen energiemaatschappijen gastarieven onder het prijsplafond aanbieden. Toch zijn experts slechts voorzichtig optimistisch over de dalende prijzen: “De gasprijs ligt namelijk nog steeds drie keer hoger dan voor 2021″, benadrukt marktanalist Hans van Cleef van adviesbureau Publieke Zaken. “De toekomst blijft onzeker”, vult Martien Visser aan, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool.
Hoe kan het dat de gasprijzen zijn gedaald na de duizelingwekkende hoogte in de zomer?
“We zijn minder gas gaan gebruiken, importeren veel meer vloeibaar gas (lng) en onze kolencentrales zijn volop aangezet. Daarnaast hebben we mazzel met de warme winter”, legt Visser uit.
De prijs wordt niet alleen bepaald door vraag en aanbod, maar ook door speculaties, vult Van Cleef aan: “Dat zag je afgelopen zomer, toen de prijzen tot astronomische bedragen op liepen. Er was genoeg tijd om de gasvoorraden te vullen, maar toch ontstond paniek, waardoor landen bereid waren om veel geld te betalen.”
De rust in de markt lijkt te zijn teruggekeerd. Wat gaan consumenten hier van merken?
“Consumenten kunnen profiteren van deze prijsdaling, de vraag is alleen op welke termijn en in welke mate. Dat hangt af van het contract met de energiemaatschappij. Sommige leveranciers doen op korte termijn inkopen en kunnen de prijzen daarom snel verlagen”, legt Van Cleef uit.
Ook Visser ziet dat een energieleveranciers inspelen op de huidige ontwikkelingen: “Ik zag gisteren een offerte waarin gas voor de rest van het jaar voor 1,42 euro per m3 werd aangeboden, dat is net onder het prijsplafond.”
Verwachten jullie dat mensen weer meer gas gaan gebruiken nu het goedkoper wordt?
“De hoge prijzen waren een belangrijke prikkel voor huishoudens en bedrijven om op hun verbruik te letten. Als dat wegvalt bestaat er een kans dat we weer meer gas gaan gebruiken. In dat geval moet weer meer gas worden ingekocht, waardoor de prijzen stijgen”, voorziet Van Cleef.
Voorlopig is daar nog geen sprake van, stelt Visser. “Afgelopen maand hebben huishoudens niet meer gas verbruikt in vergelijking met de maanden daarvoor, toen de gasprijs nog veel hoger lag. Zelfs als de gasprijzen rond de prijs van het prijsplafond blijven, liggen ze enorm hoog voor veel consumenten. Wellicht alleen in de extreme gevallen, waarin de verwarming vanwege de hoge prijzen uitstond, maakt de consument nu wel een andere afweging. Industriële gebruikers zullen wel besluiten hun productie te hervatten, mits ze de gasprijzen kunnen doorberekenen aan hun klanten.”
Verwachten jullie dat deze dalende trend doorzet?
Op de korte termijn wel, vermoedt Van Cleef: “De winter is bijna achter de rug, er is rust op de markt en onze gasvoorraden zijn goed gevuld. Dat zorgt ervoor dat de grootste stress is afgenomen.”
Op de langere termijn bestaat nog wel veel onzekerheid, zeggen de gasexperts. Visser vreest dat Europa zijn afhankelijkheid van Russisch gas heeft ingewisseld voor een afhankelijkheid van vloeibaar gas (lng), dat wordt geïmporteerd uit landen als Qatar, de VS en Australië: “Deze landen zijn ons wellicht wat vriendelijker gezind dan Rusland, maar het gas is vaak in handen van commerciële bedrijven. Die kijken waar zij het meeste geld kunnen verdienen. Daarom blijft er geen pijl op te trekken wat de gasprijs het komende jaar nog gaat doen.
©Trouw
