Vandaag, dinsdag 21 september, is het Prinsjesdag, de officiële opening van het parlementaire jaar en de presentatie van de begroting 2022. Dit jaar is het weer anders dan anders. Een nieuw kabinet laat sinds de verkiezingen in maart op zich wachten, waardoor het huidige demissionaire kabinet alleen met steun van de Tweede Kamer grote beslissingen kan nemen. De klimaatverandering wacht niet op een nieuw kabinet en ook zal Nederland het Europese beleid moeten implementeren. Dat is de reden dat de fractievoorzitters van VVD, D66 en CDA met hun collega’s van het zogenaamde brede midden – GroenLinks, PvdA en ChristenUnie – zullen overleggen over aanpassingen van de voorgestelde begroting.
Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen (APB) en de Algemene Financiële Beschouwingen (AFB) zullen zij met voorstellen komen om de begroting aan te passen en budget te schuiven tussen ministeries. In de weken daarna volgen de afzonderlijke ministeriële begrotingen, waar budget binnen het ministerie verschoven kan worden. In het jargon wordt dit het zoeken naar dekking genoemd; waar kun je geld vandaan halen als er voor een idee extra geld nodig is.
Europese verplichting
Dat de begrotingsbehandelingen niet kunnen wachten op een nieuw kabinet komt omdat de begroting door de vergadering van de Eurogroep (de 19 landen met de euro als munt) geëvalueerd zal worden. Op 6 december komt de Eurogroep bij elkaar en stelt een ontwerpaanbeveling 2022 op over de beleidsprioriteiten voor 2022. Deze aanbeveling wordt dan op 7 december door de Raad Economische en Financiële Zaken (Ecofin) van de Europese Unie goedgekeurd en, na bekrachtiging door de Europese Raad (van staatshoofden en regeringsleiders van EU-lidstaten), formeel aangenomen.
Het bijzondere dit jaar is dat er een kans is op een nieuwe regering die natuurlijk zoveel mogelijk van haar plannen in de begroting voor het volgende jaar wil zetten. Mocht dit op tijd lukken, dan zullen de coalitiepartijen een groot amendement indienen dat de hele begroting zoals die tot dan toe bekend was overhoop kan halen. Als dit niet lukt zal een nieuwe regering via suppletoire begrotingen proberen zoveel mogelijk nieuw beleid in 2022 te realiseren.
Beleidsrijk ondanks demissionair
Tegelijkertijd leren we in de wandelgangen dat er op het gebied van klimaat, energie en landbouw sprake is van beleidsrijke begrotingen. Gemotiveerd door de Urgenda-uitspraak gaat in totaal 11 miljard euro naar een pakket aan maatregelen: aanvullend SDE++ budget, het CCS-plafond wordt verhoogd en er komt een energiebesparingsverplichting voor ETS-bedrijven. In de duidingen binnen Mijn Publieke Zaken staan alle maatregelen op een rij.
De keuzes in de begroting worden gemaakt met een focus op Urgenda en het verminderen van de stikstofuitstoot. Ook anticipeert de begroting beleidsmatig op de Farm to fork-strategie en het Fit voor 55-pakket van de Europese Unie.
Schaakspel op twee borden
Het wordt, kortom, een ingewikkeld schaakspel op twee borden. Op het eerste bord speelt het proces van de lopende begrotingsbehandeling van APB en AFB tot en met elke afzonderlijke ministeriële begroting. Daarnaast wordt gespeeld op het bord van de langere termijn via het formatieproces.
Meer weten? Neem contact met ons op!
René Leegte
rene@publiekezaken.eu
06-50419972
