Shell c.s. / Milieudefensie c.s.
In de ochtend om 08:00 uur, net voor de Nederlandse beurs opent, doet het gerechtshof Den Haag uitspraak in de zaak Milieudefensie c.s. tegen Shell c.s. De achtergrond van dit hoger beroep is als volgt.
In 2021 stelde de rechtbank Den Haag Milieudefensie c.s. in het gelijk en beval Shell (destijds Royal Dutch Shell Plc, nu Shell Plc), om via het concernbeleid de CO2-uitstoot eind 2030 terug te brengen met netto 45% ten opzichte van het niveau van 2019. Dit was niet beperkt tot alleen Shell’s eigen emissies (scope één emissies), maar zag ook op Shell’s scope twee en drie emissies. Scope twee emissies zijn de indirecte emissies van ingekochte elektriciteit, stoom, warmte en koeling. Scope drie emissies zijn de indirecte emissies van leveranciers en afnemers. Voor de eigen activiteiten van Shell-groep legde de rechtbank Shell een resultaatverplichting op. Voor leveranciers en afnemers kreeg Shell een zwaarwegende inspanningsverplichting.
Shell is tegen deze uitspraak in hoger beroep gegaan. In het hoger beroep heeft Stichting Milieu en Mens zich aan de zijde van Shell gevoegd. Morgen doet het Hof naar verwachting einduitspraak in het hoger beroep. Mocht er inderdaad een einduitspraak van het Gerechtshof volgen, dan kunnen de partijen in cassatie gaan bij de Hoge Raad. De Hoge Raad toetst alleen of het recht juist is toegepast en of de procedures goed zijn gevolgd door de rechter. De feiten staan bij de Hoge Raad in principe niet meer ter discussie.
De Staat der Nederlanden / Greenpeace c.s
Op dezelfde dag wordt de zaak van Greenpeace tegen de Nederlandse Staat inhoudelijk behandeld bij de rechtbank Den Haag. Eerder werden de vorderingen van de milieuorganisatie in een kort geding afgewezen. De rechter kon destijds niet vaststellen in welke gebieden de Staat concreet in actie moest komen. Dat zal morgen opnieuw een punt van discussie zijn. Greenpeace eist dat de overheid meer doet om de natuur te beschermen tegen stikstofuitstoot. Volgens Greenpeace handelt de Staat onrechtmatig. Stichting Stikstof Claim (SSC) heeft zich bij de Staat gevoegd in de rechtszaak en zal de belangen van boeren vertegenwoordigen. SSC is bang dat Greenpeace maatregelen zal afdwingen die de belangen van de agrarische sector zullen schaden. Als een uitspraak gevolgen kan hebben voor een derde partij, zoals SCC, dan kan deze partij zich voegen bij een van de andere procespartijen, zoals de Staat. SCC kan echter niets vorderen, maar alleen de Staat ondersteunen met haar eigen argumenten. SCC zal in de behandeling, naast de Staat, Greenpeace en het RIVM, dan ook een presentatie geven. De rechter kan SCC tot niets veroordelen als gevoegde partij.
Er wordt met extra interesse gekeken naar de verdediging van de Staat, omdat minister Wiersma het Nationaal Programma Landelijk Gebied recentelijk heeft geschrapt. Haar beslissing is bekritiseerd door zowel de Tweede Kamer, haar eigen ambtenaren en coalitiepartijen NSC en VDD. Zo zou vergunningverlening voor bijvoorbeeld woningbouw, het mestprobleem en de legalisatie van PAS-melders verder bemoeilijkt worden. Uit het pleidooi van de Staat kan naar voren komen hoe het alternatieve beleid van de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur eruit zal komen te zien. Minister Wiersma heeft beloofd om dit jaar nog met nieuw beleid ter vervanging van het NPLG te komen. Afgelopen week lekte al uit dat zij miljarden wil inzetten voor innovatie en een opkoopregeling. Of deze aangekondigde maatregelen voldoende zullen zijn om de stikstofuitstoot te verminderen, is de vraag. Morgen komt er mogelijk meer duidelijkheid en zal Greenpeace proberen aan te tonen waar de gaten in het beleid van de Staat zitten. De uitspraak wordt begin 2025 verwacht. Zowel de Staat als Greenpeace c.s. kunnen tegen de einduitspraak van de rechtbank in hoger beroep.
Als u vragen heeft over de juridische en politieke duiding van deze rechtszaken staan Lotte van der Leij en Alexander Braat u graag te woord.
Onze specialisten binnen het regulatory team van Publieke Zaken brengen de Europese en nationale regelgeving in beeld die van toepassing is op uw projecten. Voor het bepalen van een beïnvloedingsstrategie is een analyse van bestaande en komende wet- en regelgeving een belangrijke basis. Met de juiste juridische kennis en expertise is dit van grote toegevoegde waarde. Als u meer vragen heeft of meer informatie wilt, neem dan een kijkje op onze website of neem contact op met Lotte van der Leij of Alexander Braat.
