Nu de prijs op CO₂-uitstoot voor het eerst tot boven de €100 per ton is gestegen, is het voor de Nederlandse industrie aantrekkelijker om te verduurzamen. Groene investeringen die eerder niet loonden zijn nu wel rendabel, zeggen belangenverenigingen van de industrie tegen het FD.
Een hoge CO₂-prijs betekent hogere kosten voor het bedrijfsleven, maar het maakt businesscases voor duurzame projecten ook sluitend. ‘De industrie is hier eigenlijk heel erg mee geholpen en is er in dat opzicht blij mee’, zegt Hans Grünfeld, directeur van de Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW), de belangenvereniging voor grote energieverbruikers.
Daar sluit de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) zich bij aan. ‘Wij zijn blij dat het Europese handelssysteem voor CO₂ zijn werk doet. Een hoge prijs op uitstoot die in heel Europa geldt, is goed voor de Nederlandse concurrentiepositie’, zegt Martijn Broekhof, hoofd klimaat, energie, innovatie en duurzaamheid bij VNCI. Nederlandse bedrijven produceren schoner dan de industrie in sommige andere Europese lidstaten.
Handelssysteem
Sinds 2013 moeten grote vervuilende bedrijven in Europa rechten kopen om broeikasgassen te mogen uitstoten. Binnen dat EU-ETS-systeem geeft de Europese Commissie bovendien steeds minder rechten uit om de energiesector, industrie en luchtvaart te dwingen tot verduurzaming. Vorige week bereikte de prijs een historisch record van €100 per ton uitstoot. Jarenlang kwam de prijs nauwelijks boven de €20 uit.
‘Het klimaatbeleid wordt steeds verder aangescherpt en de markt verwacht dat de industrie haar productie langzaam opvoert nu de gasprijzen zijn gezakt. Die elementen stuwen de prijs voor CO₂’, zegt energie-econoom bij consultancybureau Publieke Zaken, Hans van Cleef.
‘Het is al jaren helder dat de industrie haar productie CO₂-vrij moet maken. Een lage gasprijs en lage prijs op uitstoot, zoals we die jarenlang kenden, zorgden ervoor dat investeringen in duurzame technieken voor bedrijven niet loonden. Dat is nu anders’, zegt Grünfeld. ‘De overheid zou wel voor snelle vergunningprocedures en menskracht moeten zorgen’, vult hij aan.
Een hoge CO₂-prijs zorgt ervoor dat de markt voor duurzame technieken uit zichzelf aantrekkelijk is om in te investeren, zegt Broekhof. ‘Bedrijven zijn dan minder afhankelijk van groene subsidies voor een positieve businesscase. Dat is prettig.’
Oost-Europa
Niet iedereen zal blij zijn met de hogere kostenpost, vreest Van Cleef. ‘Het hakt er voor sommige bedrijven, bijvoorbeeld in de staalsector, hard in. Al verwacht ik het meeste gemor niet van Nederlandse maar van Oost-Europese bedrijven.’
Polen heeft al bij de Europese Commissie aangeklopt met het verzoek om in te grijpen in het CO₂-handelssysteem. Het land is een van de grotere uitstoters binnen Europa en haalt zijn meeste stroom uit steenkool. Polen meent dat speculatie op de CO₂-markt de prijs te ver opdrijft.
Volgens Van Cleef ligt het genuanceerder. ‘Naast bedrijven met veel uitstoot kopen beleggingsfondsen sinds een paar jaar rechten voor CO₂ op. Dat maakt de markt onvoorspelbaarder, maar de Europese Commissie is altijd heel duidelijk geweest dat klimaatbeleid strenger wordt. Bedrijven houden daar rekening mee en kopen rechten in, daardoor loopt de prijs op’, zegt hij.
Export
Een punt van zorg is volgens Broekhof de concurrentie met industrie buiten de EU, die geen soortgelijk handelssysteem kent. ‘Europese bedrijven rekenen de hoge CO₂-prijs door aan de klant. Voor export buiten de EU is dat moeilijker en dan zien we dat een prijs boven de €100 per ton CO₂ lastig is voor Europese bedrijven.’
©Financieel Dagblad
